دوستان و علاقمندان به مباحث آموزش یونیکس (UNIX) ، این آموزش را از سایت پی وی لرن دنبال خواهیم نمود. مراحل کار با یونیکس (UNIX) را در بخش قبل آغاز نمودیم. در این بخش نیز این مبحث را ادامه خواهیم داد و مواردی چون تغییر رمز عبور، خروج از سیستم (Logging Out)، خاموش کردن سیستم (System Shutdown)، لیست کردن دایرکتوری ها و فایل ها در یونیکس را بررسی می کنیم. با ما همراه باشید.
تمام سیستم های یونیکس به رمزهایی احتیاج دارند تا اطمینان حاصل شود که فایل ها و داده های شما، به شکل خود، باقی می مانند و خود سیستم از هکرها و کراکرها ایمن است. در زیر مراحل تغییر رمز عبور خود آورده شده است.
مرحله ۱ – برای شروع ، همان طور که در شکل زیر آمده است ، رمزعبور را در قسمت خط فرمان (command prompt) تایپ کنید.
مرحله ۲ – رمزعبور قدیمی خود را وارد کنید ، همان کاراکترهایی که در حال حاضر از آن استفاده می کنید.
مرحله ۳ – رمزعبور جدید خود را وارد کنید. همیشه رمز عبور خود را به اندازه کافی پیچیده نگه دارید تا کسی نتواند آن را حدس بزند. اما مطمئن شوید که آن را به یاد خواهید داشت.
مرحله ۴ – باید با تایپ دوباره رمز آن را تأیید کنید.
1 2 3 4 5 6 7 8 | $ passwd Changing password for amrood (current) Unix password:****** New UNIX password:******* Retype new UNIX password:******* passwd: all authentication tokens updated successfully $ |
توجه – ما ستاره (*) را در این جا اضافه کرده ایم، فقط برای نشان دادن مکانی که باید رمزهای ورود فعلی و جدید را در سیستم خود وارد کنید. در هنگام تایپ، هیچ کاراکتری به شما نشان داده نمی شود.
در ادامه لیست کردن دایرکتوری ها و فایل ها در یونیکس را خواهیم داشت.
تمام داده های یونیکس در فایل ها سازماندهی می شوند. همه فایل ها در دایرکتوری ها سازماندهی می شوند. این دایرکتوری ها در ساختاری شبیه به درخت به نام سیستم فایل (filesystem) سازماندهی می شوند.
می توانید از لیست ls برای لیست تمام فایل ها یا دایرکتوری های موجود در یک فهرست استفاده کنید. در زیر مثال استفاده از دستور ls با گزینه l- آمده است.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 | $ ls -l total 19621 drwxrwxr-x 2 amrood amrood 4096 Dec 25 09:59 uml -rw-rw-r-- 1 amrood amrood 5341 Dec 25 08:38 uml.jpg drwxr-xr-x 2 amrood amrood 4096 Feb 15 2006 univ drwxr-xr-x 2 root root 4096 Dec 9 2007 urlspedia -rw-r--r-- 1 root root 276480 Dec 9 2007 urlspedia.tar drwxr-xr-x 8 root root 4096 Nov 25 2007 usr -rwxr-xr-x 1 root root 3192 Nov 25 2007 webthumb.php -rw-rw-r-- 1 amrood amrood 20480 Nov 25 2007 webthumb.tar -rw-rw-r-- 1 amrood amrood 5654 Aug 9 2007 yourfile.mid -rw-rw-r-- 1 amrood amrood 166255 Aug 9 2007 yourfile.swf $ |
در این جا ورودی هایی با …..d نشان می دهند که دایرکتوری ها هستند. به عنوان مثال ، uml ، univ و urlspedia دایرکتوری هستند و بقیه ورودی ها فایل هستند.
در حالی که وارد سیستم شده اید ، ممکن است مایل باشید بدانید: من کی هستم؟
ساده ترین راه برای پیدا کردن این که “چه کسی هستید” ورود به فرمان whoami است.
1 2 3 4 | $ whoami amrood $ |
آن را روی سیستم خود امتحان کنید. این فرمان نام اکانت مرتبط با ورود به سیستم فعلی را لیست می کند. شما می توانید دستور who am i را امتحان کنید تا درباره خودتان اطلاعات کسب کنید.
شما ممکن است علاقه مند باشید که بدانید چه کسی همزمان به سیستم وارد شده است.
برای دستیابی به این اطلاعات ، بر اساس میزان دلخواه شما در مورد سایر کاربران ، سه دستور در دسترس است: users, who و w.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 | $ users amrood bablu qadir $ who amrood ttyp0 Oct 8 14:10 (limbo) bablu ttyp2 Oct 4 09:08 (calliope) qadir ttyp4 Oct 8 12:09 (dent) $ |
دستور w را روی سیستم خود امتحان کنید تا خروجی را بررسی کنید. این اطلاعات مربوط به کاربرانی که به سیستم وارد شده اند را لیست می کند.
مبحث کار با یونیکس (UNIX) را ادامه می دهیم.
وقتی جلسه خود را تمام کردید ، باید از سیستم خارج شوید. این کار برای اطمینان از این است که، هیچ کس دیگری به فایل های شما دسترسی ندارد.
برای خروج از سیستم (Logging Out):
فقط کافی است دستور logout را در خط فرمان تایپ کنید و سیستم همه چیز را کلیناپ کرده و اتصال را از بین می برد.
سازگارترین روش برای خاموش کردن سیستم یونیکس به درستی و از طریق خط فرمان استفاده از یکی از دستورات زیر است.
ردیف | دستور و شرح |
---|---|
۱ | halt سیستم را بلافاصله پایین می آورد.
|
۲ | init 0 خاموش کردن سیستم با استفاده از اسکریپت های از پیش تعریف شده برای همگام سازی و تمیز کردن سیستم قبل از shutting down
|
۳ | init 6 با خاموش کردن کامل سیستم و راه اندازی مجدد سیستم ، سیستم را ریبوت (Reboot) می کند
|
۴ | poweroff به وسیله ی powering off سیستم را Shuts down می کند.
|
۵ | reboot ریبوت سیستم
|
۶ | shutdown سیستم را خاموش (Shut down) می کند. |
برای خاموش کردن (shut down) سیستم به طور معمول باید super user یا root (امتیاز ممتاز در سیستم یونیکس) باشید. اما ، در برخی از باکس های یونیکس مستقل یا شخصی ، یک کاربر اداری و بعضی اوقات کاربران معمولی می توانند این کار را انجام دهند.
کار با یونیکس (UNIX) در این بخش با بررسی لیست کردن دایرکتوری ها و فایل ها در یونیکس ، Logging Out و System Shutdown و غیره ادامه دادیم. در جلسه ی آینده به موضوع مدیریت فایل در Unix / Linux می پردازیم.