ادوبی فلش (به انگلیسی: Adobe flash) یا به اختصار فلش، نرمافزاری است برای تولید انواع بازیهای دو بعدی، فیلم، و برنامههای پویای اینترنتی که توسط پخشکنندهٔ فلش (به انگلیسی: Flash Player) اجرا میشود.
پایهگذاری
فناوری فلش توسط شرکت ماکرومدیا (به انگلیسی: Macromedia) در دنیای وب بنیانگذاری شد که با خریده شدن ماکرومدیا توسط ادوبی (به انگلیسی: Adobe) با علامت تجاری ادوبی معرفی میگردد.
اساس ساختمان
اساس ساختمان پروندههای فلش (اسدبلیواف (به انگلیسی: SWF)) به صورت برداری (به انگلیسی: Vector-Base) است که با زبان اکشناسکریپت محتویات و اشیاءها (به انگلیسی: Object) کنترل و دستور دهی میشود.
سادگی در کنترل محتویات و اطلاعات، گرافیک بالا و قدرت انعطاف فراوان، استفاده همه گیر آن را موجب شدهاست. امروزه بر روی ۹۰٪ کامپیوترهای متصل به اینترنت پخشکنندهٔ فلش، فعال و نصب میباشد.
موجودیت برای سیستم عاملها
این برنامه بر روی اکثر سیستم عاملها قابلیت نصب را دارد.
اکشناسکریپت
اکشناسکریپت (به انگلیسی: ActionScript) زبان برنامهنویسی برای پخشکنندهٔ فلش میباشد که تعامل کاربر با درگاه (به انگلیسی: Interface)، پردازش و نگهداری اطلاعات را در زمان اجرا به عهده دارد. اِیاس (به انگلیسی: AS) بر پایه ایسیاِماسکریپت (به انگلیسی: ECMAScript) است که معمولاً به صورت بایت کد توسط مفسر (به انگلیسی: compiler) درون فایل ذخیره گردیده و در run-time توسط ActionScript Virtual Machine ترجمه و اجرا میشود. اِیاس مدل پیشرفته و قوی را از یک زبان برنامهنویس ارائه میدهد که برای بسیاری از توسعه دهندگان وب (به انگلیسی: Web developers) و برنامه نویسان (به انگلیسی: Programmer) با دانش کم از برنامهنویسی شیء گرا (به انگلیسی: object-oriented programming) ساده و ملموس خواهد بود.
امنیت
برخی از کارشناسان معتقدند استفاده از برنامههای ادوبی اشکالاتی نیز میتواند داشته باشد به دو دلیل:
تحقیقات نشان داده است متأسفانه فلش پلیر یکی از خطرناکترین نرمافزارهای حال حاضر در دنیای اینترنت است چون دارای باگها یا همان حفرهای امنیتی زیادی است. از طرف دیگر شرکت گوگل از ۱۰ شهریور ماه شروع به غیرفعال کردن فلش پلیر به صورت پیشفرض در مرورگر معروف خود یعنی کروم کردهاست. علاوه بر این فلش پلیر یکی از محبوبترین راههایی است که افراد مختلف به باجافزار آلوده میشوند. همچنین برنامههای امنیتی مانند پروژه پروژه تور یا tor نیز به هیچ وجه استفاده از این نرمافزار را توصیه نمیکنند. بر همین اساس به صورت خیلی واضح و با توجه به تمام شواهد موجود، آنچه که مسلم است آن است که باید بیخیال استفاده از فلش پلیر شد. شاید گفتن این نکته هم بد نباشد که در این هفته زمانی که شرکت ادوبی یک به روزرسانی برای فلش پلیر منتشر کرد تا بسیاری از حفرههای امنیتی موجود در این نرمافزار را مسدود کند.
فلش پلیر پهنای باند اینترنت شما را به هدر میخورد، با توجه به اینکه همچنان بسیاری از وبسایتهای ایرانی همچنان در دهه ۹۰ میلادی به سر میبرند و از تبلیغات سنگین فلش استفاده میکنند، با نصب فلش پلیر در حقیقت شما این امکان را به وبسایتهای مختلف میدهید که تبلیغات مختلف خود را براساس فلش به نمایش بگذارند و اینگونه پهنای باند شما را که بابت آن پول میدهید را به هدر بدهند.
توقف پشتیبانی
کمپانی ادوبی با انتشار بیانهای رسمی از توقف پشتیبانی از ادوبی فلش تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی خبر داد. اگرچه آینده به HTML5 تعلق دارد، اما هنوز هم بسیاری از سایتها از ادوبی فلش استفاده میکنند. با این حال، شرکتهای بزرگ میخواهند تا پایان سال ۲۰۲۰، استفاده از آن را متوقف کرده و از جایگزینهای دیگر استفاده کنند. مایکروسافت به دنبال غیرفعال کردن فلش به صورت پیشفرض در “Edge” است. به علاوه، در صورت نصب بودن این پلاگین روی کروم و سافاری، مرورگر پیش از اجرای خودکار آن در هر زمان، کاربران را با نمایش پیغامی مطلع میکند. به گفته گوگل، استفاده روزانه از فلش، از ۸۰ درصد در سال ۲۰۱۴ به ۱۷ درصد در سال ۲۰۱۷ رسیده و روند نزولی آن همچنان ادامه دارد. به همین جهت، احتمالاً تا سال ۲۰۲۰ کسی متوجه عدم پشتیبانی سازندگان از فلش نخواهد شد.
جمع بندی
ادوبی فلش یک از نرم افزارهای قدرتمند در زمینه تولید بازیهای دو بعدی، فیلم، و برنامههای پویای اینترنتی بود که متاسفانه به علت وجود باگ هایی امنیتی که داشت امروزه برنامه نویسان و طراحان وب از خروجی های این این نرم افزار استفاده نمی کنند بخاطر همان امنیت و مسائلی چون سنگین بودن و مصرف ترافیک زیاد بر روی وب و دلیل دیگر آن این است که دیگر مرور گرهایی جون کروم و موزیلا از فرمت این نرم افزار به صورت پیش فرض پشتیبانی نمی کنند در صورتی که سایتی از فلش پلیر و برنامه های فلش استفاده کنند کاربران برای اجرا باید ابتدا تایید کنند که این برنامه اجرا شود یا نشود که این خود یک معضل است.